Bệnh viêm khớp phản ứng (VKPƯ) là một bệnh viêm khớp vô khuẩn xuất hiện thứ phát sau một nhiễm khuẩn ở một cơ quan nào đó ngoài khớp, chủ yếu là ở hệ tiết niệu sinh dục, hệ tiêu hoá.

Có tới 10-20% VKPƯ là giai đoạn báo hiệu của bệnh viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vẩy nến - là các bệnh khớp mạn tính ảnh hưởng nhiều đến chức năng vận động khớp, cột sống. Vì vậy chẩn đoán và điều trị sớm bệnh VKPƯ sẽ góp phần giúp bệnh nhân tránh được những tổn thương trầm trọng ở hệ thống vận động.

Nguyên nhân gây VKPƯ

Một vài loại vi khuẩn được cho là nguyên nhân gây ra VKPƯ, nhất là các vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu - sinh dục hoặc đường tiêu hoá, có khoảng 20% các trường hợp VKPƯ không tìm nguyên nhân.

Nhiễm trùng đường tiêu hóa: thường do Salmonelle, Shigella, Yersinia, Campylobacter, Borrelia...; Nhiễm trùng đường tiết niệu - sinh dục: thường do Chlamydia Trachomatis; Một vài trường hợp viêm khớp phản ứng thấy ở bệnh nhân bị lao hệ thống; Virus cũng được cho là nguyên nhân của VKPƯ như: Rubella, virus viêm gan, Parvovirus, HIV...

Một vài trường hợp VKPƯ có thể gặp theo sau các tình trạng viêm đường ruột mạn tính như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng...

Cứng khớp gối là một trong các biểu hiện của bệnh VKPƯ.

Biểu hiện thế nào?

Bệnh VKPƯ có các dấu hiệu, triệu chứng thường bắt đầu từ 1-3 tuần sau khi cơ thể bị nhiễm trùng với các triệu chứng như: Đau và cứng khớp: thường xảy ra nhất ở đầu gối, mắt cá chân, bàn chân, cũng có thể bị đau ở gót chân, lưng hoặc mông. Nhiều trường hợp bị mắc bệnh VKPƯ cũng có thể bị viêm mắt, đỏ, ngứa và nóng mắt. Bệnh nhân bị VKPƯ có thể bị tăng tần suất và có cảm giác khó chịu khi đi tiểu với các biểu hiện nóng bức, cảm giác chậm chích khi tiểu tiện, tiểu mủ vô khuẩn ở bệnh nhân nam (dương vật chảy ra chất không phải nước tiểu và không chứa vi khuẩn). Các biểu hiện viêm đường tiết niệu. Trong một số trường hợp, bệnh nhân bị sưng phồng ngón chân hoặc ngón tay. Ngoài ra, có thể có các triệu chứng khác như: sốt nhẹ, mệt mỏi, đau cơ, cứng khớp, nổi mụn nhọt ở đầu dương vật và phát ban ở lòng bàn chân.

Bệnh VKPƯ ở trẻ em với biểu hiện sau khi trẻ chạy nhảy, vận động nhiều bị mỏi, vận động, di chuyển gặp khó khăn.

Chẩn đoán bệnh có khó?

Hiện nay chưa có tiêu chuẩn xác định bệnh VKPƯ nào được thống nhất (ngoại trừ hội chứng Reiter). Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào các biểu hiện lâm sàng, xét nghiệm cận lâm sàng và tiền sử nhiễm khuẩn (chủ yếu là đường tiết niệu - sinh dục, đường tiêu hóa). Cần phân biệt với các bệnh: viêm khớp gút cấp, viêm khớp nhiễm trùng, viêm khớp vảy nến...

Các biện pháp điều trị VKPƯ

Để điều trị bệnh VKPƯ có thể áp dụng một số phương pháp sau: sử dụng thuốc kháng viêm, kháng sinh. Tập thể dục và vật lý trị liệu

Các loại kháng sinh thường dùng để điều trị nhiễm trùng, thuốc kháng viêm không chứa steroid giúp giảm đau, cứng và sưng khớp.

Trong trường hợp bị viêm khớp mạn tính, có thể cần thêm phương pháp khác để tăng miễn dịch và giảm đau như tiêm cortisone vào khớp.

Có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt steroid được chỉ định nếu bạn có triệu chứng nhiễm trùng ở mắt.

Phương pháp vật lý trị liệu và tập thể dục rất quan trọng khi điều trị VKPƯ với các bài tập giãn cơ và các bài thể dục thả lỏng khớp và cơ. Bên cạnh đó cũng cần tập đi đứng và ngồi đúng tư thế nhằm giảm đau và giữ cho hoạt động của khớp và xương sống không bị biến dạng.

Phòng ngừa bệnh viêm khớp phản ứng

Để phòng ngừa bệnh viêm khớp phản ứng, cách tốt nhất là phòng trừ những nguy cơ gây bệnh, cụ thể như:

Duy trì điều trị và tái khám theo chỉ định của bác sĩ;

Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao hàng ngày để giữ khớp không bị co cứng;

Sử dụng miếng dán nóng hoặc tắm nước nóng để giảm hiện tượng co cứng, đau và giảm sưng;

Duy trì tư thế ngồi, đứng và ngủ đúng cách;

Sử dụng các biện pháp quan hệ tình dục an toàn như: sử dụng bao cao su để tránh lây lan bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục.