Vi chất dinh dưỡng (VCDD) cần thiết cho tăng trưởng, phát triển trí tuệ, nâng cao sức khỏe và sức đề kháng, góp phần phòng chống dịch COVID-19.

Tuy nhiên, hiện tại, nước ta vẫn đang đối mặt với thách thức về tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở mức cao, chiều cao trung bình của người trưởng thành còn ở mức khiêm tốn...

Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi và thiếu VCDD vẫn cao

Cho đến nay, nước ta đã đạt được những thành tựu đáng kể về cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho người dân như tỷ lệ suy dinh dưỡng (SDD) trẻ em đã giảm nhanh và bền vững (SDD thể nhẹ cân giảm từ 30,1% năm 2000 xuống còn 14,1% năm 2015 và năm 2018, tỷ lệ SDD nhẹ cân ở trẻ dưới 5 tuổi là 12,8%); chúng ta đã thanh toán được tình trạng mù lòa do thiếu vitamin A; tình trạng thiếu vitamin A huyết thanh, thiếu máu do thiếu sắt và thiếu các VCDD khác ngày càng được cải thiện; kiến thức và thực hành dinh dưỡng đúng của người dân ngày càng được nâng cao...

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ SDD thấp còi (chiều cao theo tuổi) ở trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm giảm 1% nhưng vẫn còn ở mức cao (23,2% năm 2018) và có sự chênh lệch giữa các vùng, nhất là vùng núi, vùng khó khăn và nông thôn với thành phố, đồng bằng. Tỷ lệ này ở miền núi phía Bắc là 28,4% và Tây nguyên là 32,7%.

PGS.TS. Lê Danh Tuyên - Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho hay: “SDD thấp còi và thiếu VCDD là những nguyên nhân chính dẫn tới chiều cao thấp ở thanh niên Việt Nam. Ngoài ra, việc thiếu một số VCDD quan trọng như iốt, vitamin A, sắt, folate, kẽm... còn ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tới sự phát triển thể lực, tầm vóc, trí tuệ, cản trở sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ em và khả năng sinh sản cũng như năng suất lao động của người lớn. Nguyên nhân của tình trạng thiếu VCDD là do khẩu phần ăn của người dân chưa cung cấp đủ các VCDD cho nhu cầu cơ thể, đặc biệt với phụ nữ đang mang thai, cho con bú và trẻ em”.

Tăng cường VCDD vào thực phẩm là biện pháp đơn giản giúp giảm thiểu sự thiếu hụt VCDD.

Làm sao thanh toán tình trạng thiếu VCDD?

Để khắc phục tình trạng thiếu VCDD và cải thiện chiều cao cho người Việt Nam, cần thực hiện tốt chiến lược phòng chống thiếu VCDD bao gồm các giải pháp đồng bộ như: Bổ sung VCDD cho các đối tượng có nguy cơ cao là một giải pháp cần thiết để khắc phục nhanh chóng, kịp thời tình trạng thiếu VCDD. Tăng cường VCDD vào thực phẩm là giải pháp trung hạn. Đa dạng hóa bữa ăn là biện pháp cải thiện tình trạng thiếu VCDD một cách lâu dài và bền vững.

Tăng cường VCDD vào các thực phẩm thiết yếu là biện pháp đơn giản, có hiệu quả và dễ đạt độ bao phủ cao và có tính bền vững để giảm thiểu sự thiếu hụt các VCDD trong bữa ăn hàng ngày, nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người dân. Tuyên truyền và giáo dục cho người tiêu dùng có nhu cầu tiêu thụ và biết lựa chọn đối với các thực phẩm tăng cường vi chất là điều kiện để thực hiện thành công công tác phòng chống thiếu VCDD.

Xác định rõ vai trò quan trọng của dinh dưỡng với sức khỏe của người dân, trong 40 năm qua kể từ ngày thành lập (ngày 13/6/1980), Viện Dinh dưỡng với nhiệm vụ là cơ quan đầu ngành về dinh dưỡng đã tham mưu tích cực cho Bộ Y tế trong việc xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thực hiện các chính sách về cải thiện tình trạng dinh dưỡng, tình trạng thiếu VCDD cho toàn dân. Viện Dinh dưỡng cũng tham mưu cho Bộ Y tế hoàn thiện các hướng dẫn quốc gia phòng chống thiếu VCDD, xây dựng và thực hiện triển khai chương trình sữa học đường, ban hành bảng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam, báo cáo kỹ thuật cho việc xây dựng Nghị định 09 bắt buộc tăng cường VCDD vào thực phẩm... Bên cạnh đó, Viện cũng đang tập trung nghiên cứu, sản xuất và phát triển các loại sản phẩm tăng cường vi chất đáp ứng cho nhu cầu của người dân; trong thời gian qua, nhiều sản phẩm dành cho đối tượng nguy cơ cao như trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ tuổi sinh đẻ, các sản phẩm cho những đối tượng đặc biệt được cộng đồng chấp nhận.

Cho đến nay, hàng năm, có gần 1 triệu trẻ dưới 5 tuổi được cải thiện tình trạng thiếu vitamin A nhờ hoạt động bổ sung vitamin A cho trẻ từ 6-60 tháng tuổi và tẩy giun cho trẻ từ 24-60 tháng tuổi tại 22 tỉnh có nguy cơ cao, bổ sung uống vitamin A cho trẻ từ 6-36 tháng tuổi tại 41 tỉnh mỗi năm 2 lần, bà mẹ sau sinh trong vòng 1 tháng được uống 1 liều vitamin A, đồng thời việc bổ sung vitamin A cho trẻ em và bà mẹ sau sinh đã trở thành hoạt động thường niên của hơn 11.000 xã/phường trong toàn quốc.